آموزش جوشکاری به زبان ساده و کاربردی
جوشکاری بهترین و موثرترین روش متصل کردن دائمی دو یا چند قطعه فلز، نافلز و کامپوزیت به یکدیگر می باشد که از دو روش جوش ذوبی و غیر ذوبی (اعمال فشار) صورت می گیرد. جوشکاری در صنایع مختلفی همچون کشتی سازی، لوله کشی ها، هواپیماسازی، صنعت خودرو، ساختمان سازی و غیره کاربرد داشته و کمتر کسی در این شغل بیکار می باشد. بنابراین بدون اغراق می توان گفت حرفه جوشکاری یکی از شغل های مادر در اکثر صنایع به شمار می رود که نقش بسزایی را ایفا می کند. از این جهت، تقاضا برای ورود به بازار کار و سپری کردن دوره آموزش جوشکاری فنی حرفه ای به صورت روزانه افزایش داشته و افراد بیشتری خواهان کسب مهارت و تجربه در این حوزه هستند.
از این رو قصد داریم در ادامه مطلب، شما عزیزان را با سه فرآیند جوشکاری ذوبی رایج و مورد استفاده در ایران و خارج کشور آشنا کنیم تا اطلاعات نسبی در مورد این حرفه داشته باشید. سه فرآیند رایج جوشکاری ذوبی عبارت است از : جوشکاری الکترود دستی یا جوشکاری برق SMAW (Shielded metal arc welding) ، جوشکاری Co2 و جوشکاری آرگون یا جوشکاری تیگ (TIG).
تعریف ساده جوشکاری
قبل از اینکه به انواع فرآیند جوشکاری، مزایا و معایب هر کدام بپردازیم، بهتر است در ابتدا یکبار برای همیشه با مفهوم جوشکاری آشنا شویم. همان طور که در فوق ذکر شد، قرار دادن دو یا چند قطعه فلز کنار یکدیگر و متصل کردن آنها توسط گرما و به اصطلاح ذوب کردن فلز، جوشکاری گویند. در فرآیند جوشکاری های ذوبی با ایجاد قوس الکتریکی میان تورچ (مشعل جوشکاری) و پایه فلز صورت گرفته که در نتیجه سبب ذوب شدن فلز خواهد شد و بعد از کاهش دما فلز، مهره جوش ها شکل گرفته اند و دو قطعه فلز به صورت دائمی به یکدیگر متصل شده اند. حال در این میان، فرآیند جوشکاری قوس الکتریکی (Arc welding) متعددی وجود دارد که هر کدام دارای مزایا، معایب و کاربرد منحصر به فردی هستند که در ادامه آنها را مورد بررسی قرار می دهیم.
جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی مصرف شدنی (Smaw)
جوشکاری الکترود دستی یا جوشکاری برق یکی از متداول ترین و پرکاربردترین فرآیند جوشکاری ذوبی به شمار می رود که طی فرآیند این نوع جوشکاری، الکترود به صورت کامل مصرف شده تا مهره جوش ها بر روی فلز ایجاد شوند. به عبارتی دیگر اگر در حوزه جوشکاری هیچ گونه تجربه، مهارت و پیش زمینه ای ندارید، توصیه می شود در ابتدا با جوشکاری برق یا همان الکترود دستی وارد این حرفه پرچالش شوید. زیرا فرآیند جوشکاری برق نسبت به جوشکاری آرگون و co2 به مراتب آسانتر بوده و به عنوان قدیمی ترین فرآیند جوشکاری نیز محسوب می شود. حال ممکن است برای شما این سوال مطرح شود که چرا در فرآیند جوشکاری برق از گاز محافظ یا همان Shielding gas همچون جوشکاری co2 و آرگون، بهره برداری نمی شود؟
دقت داشته باشید تمامی الکترود هایی که در فرآیند جوشکاری برق استفاده می شود، دارای روکش بوده و به اصطلاح به آن الکترود مصرفی روکش دار می گویند. حین فرآیند جوشکاری برق، الکترود و روکش آن کاملا ذوب شده و از روکش گازی ایجاد می شود که از حوضچه جوش در برابر ذرات معلق هوا، اکسیژن و غیره محافظت کرده تا عیوب جوشکاری بر روی مهره جوش های ایجاد شده، شکل نگیرد. از عیوب جوشکاری نیز می توان به مواردی همچون ترک خوردگی فلز، تخلخل و سایر موارد اشاره کنیم که کیفیت کار نهایی را به صورت چشمگیری کاهش می دهد.
برای اعمال تنظیمات جوشکاری برق، میزان آمپر و نحوه انتخاب الکترود مصرفی بایستی به موارد مهمی همچون وضعیت جوشکاری، میزان ضخامت فلز، میزان نفوذ، اهمیت اتصال دقت لازم داشته باشید. اکثر جوشکاران تنظیمات دستگاه جوش را به صورت تجربه ای انجام می دهند. از این رو شرکت در دوره های جوشکاری فنی حرفه ای می تواند جهت کسب مهارت و تجربه در این حوزه بسیار موثر باشد.
مزایا جوشکاری برق
- فرآیند نسبتا ساده نسبت به سایر روش های جوشکاری
- مناسب برای جوش دادن فلزات در محیط باز
- عدم نیاز به گاز محافظ
- تجهیزات ساده و قابل حمل
- قابل استفاده در تمامی وضعیت های جوشکاری
- مقاوم در برابر فرسایش
معایب جوشکاری برق
- برای جوشکاری فلزات نازک و باریک توصیه نمی شود
- عدم جوشکاری فلزات رنگین
جوشکاری آرگون یا تیگ (TIG) یا جوشکاری GTAW